Relikty PRL we współczesnej Warszawie – socrealistyczne miejsca w stolicy, które warto zobaczyć

Socrealistyczna architektura jest nadal obecna w wielu miejscach w Warszawie. Choć budowlane dzieła PRL-u są coraz częściej zastępowane nowocześniejszymi obiektami, żyje jeszcze wielu miłośników sztuki lat 1949–1956, którzy z dużym zapałem bronią architektury lat 50. ubiegłego wieku. Jeśli byłeś już kiedyś w Warszawie, teraz możesz odkryć ją jeszcze raz zupełnie na nowo. Poznaj obiekty uznawane dziś za relikty PRL i miejsca związane z historią sprzed kilkudziesięciu lat.

Socrealizm zagościł w Warszawie jedynie na kilka lat, jednak przez  ten czas pozostawił po sobie bardzo trwały i widoczny do dzisiaj ślad. Odkąd – zgodnie z „Sześcioletnim Planem Odbudowy Warszawy” – postanowiono przywrócić w stolicy porządek, zmianie uległ sposób stawiania budynków. Planowano wyzbyć się podziału na części gorsze i lepsze, tworząc w każdym miejscu duże, mieszczące wiele osób budynki oraz rozległe place. Idee te nie urzeczywistniły się jednak w praktyce, a przynajmniej nie w bardzo dużej skali. Powstało za to kilka budynków wpasowujących się w socrealistyczną architekturę . Sieć AccorHotels przygotowała listę czterech z nich. Znasz dokładnie historię każdego miejsca?

Pałac Kultury i Nauki

PKiN to najbardziej rozpoznawalny budynek w Warszawie i zarazem wizytówka stolicy. Według części mieszkańców oraz turystów Pałac nie cieszy się jednak zbyt dużym uznaniem – przeciwnicy PKiN-u zwracają uwagę, że budynek został podarowany Warszawie przez Stalina. Nie zmienia to jednak faktu, że na razie jest to najwyższa  budowla w stolicy, w której swoje siedziby mają m.in. Kinoteka, Teatr Studio i Teatr Lalka.

Architektura Pałacu Kultury jest inspirowana moskiewskimi drapaczami chmur, które z kolei powstały na wzór amerykańskich wieżowców art déco. Przeciwnicy PKiN podkreślają, że obecnie budynek nie wygląda zbyt atrakcyjnie, głównie przez szarą, brunatną elewację. Mało kto jednak wie, że Pałac Kultury miał tuż po wybudowaniu kolor bardzo zbliżony do… bieli. Być może w przyszłości stolica doczeka się pełnego czyszczenia elewacji i prac modernizacyjnych. Na razie miasto szykuje generalną wymianę okiennic.

Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa

Drugim najbardziej rozpoznawalnym zabytkiem PRL-u jest plac Konstytucji, a w nim Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa, czyli MDM. Cały kompleks został zaprojektowany przez dwóch polskich architektów – Jana Sigalina i Stanisława Jankowskiego – i miał być reprezentacyjną inwestycją w Warszawie inspirowaną moskiewską ulicą Gorkiego czy berlińską Stalinallee.

Aby cały plan mógł zostać zrealizowany, projektanci, a następnie budowniczy całkowicie zmienili wygląd tej części Śródmieścia. Od tej pory ulica Marszałkowska została poszerzona o nowe pasy , natomiast okolica straciła dawną zabudowę. W 1952 roku okolicę MDM-u nazwano placem Konstytucji. Kolejnym etapem miała być przebudowa placu Zbawiciela, jednak nie doszła ona do skutku.

Dom Partii

Dom Partii, a właściwie były Dom Partii to kolejny socrealistyczny budynek w centrum Warszawy – tym razem zlokalizowany przy rondzie De Gaulle’a. Obecnie, mieszkańcy stolicy i turyści kojarzą go przede wszystkim z wystawą salonu samochodowego Ferrari. Wcześniej jednak była to Siedziba Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a później Komitetu Warszawskiego PZPR. Dziś właścicielem budynku, w którym wykorzystano granit ze zniszczonego mauzoleum Hindenburga, jest Centrum Bankowo-Finansowe „Nowy Świat” S.A.

Historia powstania Domu Partii już od początku jest związana z wieloma kontrowersjami. Oficjalnie budynek został sfinansowany ze składek członków partii, natomiast naprawdę za budowę Domu Partii musiał zapłacić skarb państwa, a dokładniej warszawiacy, przymuszani do kupowania cegiełek.

Mercure Warszawa Grand

Hotel Mercure Warszawa Grand to jeden z najstarszych hoteli w Warszawie i jeden z niewielu zbudowanych w stylu socrealistycznym. Początkowo funkcjonał pod nazwą Grand Hotel Orbis i był przeznaczony na wizyty ważnych gości pobliskich ministerstw. Na jednym z wyższych pięter mieściła się restauracja Olimp.  W tym miejscu wydawano jedne z najbardziej eleganckich bankietów dla mieszkańców Warszawy i zagranicznych osobistości. Dziś tradycja wystawnych towarzyskich spotkań jest kultywowana w restauracjach Grand’s Brasserie i Winestone To właśnie dzięki lokalom takie jak te, gdzie klimat dawnych lat łączy się z nowoczesnością, hasło „hotele Warszawa” kojarzy się z czymś zarówno ekskluzywnym, jak i bardzo przyjaznym. 

PRL współcześnie – miejsca, w których można poczuć  klimat dawnych lat

Choć socrealistyczna architektura w czasach PRL-u ma wielu przeciwników, u jej miłośników oraz ludzi wychowujących się w tamtych czasach wciąż budzi wielkie zainteresowanie. Z myślą o zakochanych w klimacie PRL-u powstało wiele współczesnych obiektów, które swoim klimatem nawiązują do lat 50. ubiegłego wieku. Miłośnicy PRL-u koniecznie powinni odwiedzić: 

• muzeum Czar PRL na Gocławiu – gdzie w kilka chwil można przenieść się kilkadziesiąt lat wstecz. Wśród eksponatów muzeum zobaczysz m.in. tapczan chowany w meblościankę, obraz Gomułki, niewielki, czarno-biały telewizor kineskopowy Rubin czy pralkę Frania;
• jeden z lokali Meta Seta Galareta – dzięki któremu możesz zobaczyć, jak wyglądały przyjęcia i spotkania w czasach PRL-u. W Warszawie działają obecnie trzy lokale należące do sieci: Meta Disco na Parkingowej, Meta na Foksal oraz Meta na Mazowieckiej.